ಭಾರತವು ಕೇವಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ (Culture) ತೊಟ್ಟಿಲಲ್ಲದೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ (Spiritual) ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಸ್ವರ್ಗವೂ ಹೌದು. ಆದರೆ ವಾರಾಣಸಿ (Varanasi), ಋಷಿಕೇಶ್ (Rishikesh) ಮುಂತಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಸ್ಥಳಗಳು ಅಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯಾಗುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿಲ್ಲವೆಂದರೆ ಒಂದು ಬಾರಿ ಹೋಗಿ ಬನ್ನಿ..
ಏಲ್ಲೋರಾದ ಕೈಲಾಸ ದೇವಾಲಯ: (Kailasa Temple Ellora)

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಏಲ್ಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಮೌನವಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಒಂದು ಕಲ್ಲಿನಿಂದಲೇ ತೆರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಜೀವಂತ ನಿದರ್ಶನ. ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಕ್ಷಣದಿಂದಲೇ ಕಣ್ಣುಗಳು ಬಣ್ಣಗಳ ಬೃಹತ್ ಪಟವನ್ನು ನೋಡಿದಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ—ಕೆಂಪು, ಸ್ಫಟಿಕ ಹಸಿರು, ಗಾತ್ರದಲ್ಲೇ ದಪ್ಪ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಶಿಲ್ಪಕಳೆಗಳು ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
ಪುಷ್ಕರದ ಬ್ರಹ್ಮ ದೇವಾಲಯ: (Brahma Temple Pushkar)
ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಬಿಳಿ ಮಾರ್ಬಲ್, ಹಸಿರು-ನೀಲಿ ಚಿತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಗೋಡೆಗಳ ನಡುವೆ ನಿಂತಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು, ಲೋಕದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಕೆಲವೇ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಬಣ್ಣಗಳ ಚಿತ್ತಾರದಿಂದ ಫೋಟೋಶೂಟ್ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಾಗಳು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.

ಮೆಹಂದೀಪುರ ಬಾಲಾಜಿ, ದೌಸಾ: (Mehandipur Balaji)
ಇಡೀ ದೇವಾಲಯ ಕೆಂಪು, ಕಿತ್ತಳೆ, ಹಳದಿಯ ಹೊಳಪಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪೂಜೆಗಳು, ಭಕ್ತರ ಭಾವನೆಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ.

ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯ ಸಮೂಹ: (Pattadakal's Complex of Temples)
ಕನ್ನಡದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೌನವಾಗಿ ಅಡಗಿರುವ ವಿಶ್ವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಮುತ್ತು ಪಟ್ಟದಕಲ್: ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಗಳು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಶೈಲಿಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳ ಮೇಳವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಭಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ, ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಂತೆ ತೋರಿಸುವ ಕಲಾಕೃತಿ.

ಶಬರಿಮಲೆ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ದೇವಾಲಯ, ಕೇರಳ: (Shabarimale Ayyappa Swamy Temple)
ಕಾಡಿನ ನಡುವೆ ಇರುವ ಈ ದೇವಾಲಯ ಬಾಹ್ಯಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಕಾನನದ ನಡುವೆ, ಬಂಗಾರದ ಮಂಟಪ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಗೋಡೆಚಿತ್ರಗಳು ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಭಾವನೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತವೆ.
