ಚೆಲುವರಾಯನ ಮೇಲುಕೋಟೆ... ಅಂದಿನ ಫೇವರಿಟ್ ಶೂಟಿಂಗ್ ಸ್ಪಾಟ್

• ಸುಪ್ರೀತಾ ವೆಂಕಟ್

ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಮೇಲುಕೋಟೆ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ ತಪಸ್ಸಿನ ನೆಲೆ. ಇದು ದೇವರ ಬೆಟ್ಟ. ಆದರೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಮೊದಲು ಬರುವುದೆಂದರೆ, ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ, ಸಾಲು ಸಾಲು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು. ಈ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಅನುಭವವೇ ವಿಭಿನ್ನ. ಹಲವಾರು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಈ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಿದ್ದಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಾಡುಗಳ ಚಿತ್ರೀಕರಣದಲ್ಲಿ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಕಾಲಿರಿಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವುದು “ಕಲ್ಲಿನಿಂದಲೇ ರೂಪಿಸಿದಂಥ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು”. ಈ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳು ಪರ್ವತದ ಮಡಿಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಾದಿಯಂತೆ ತೋರುತ್ತವೆ.

ಚೆಲುವನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ

ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆ ಚೆಲುವನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಶ್ರೀವೈಷ್ಣವ ಪರಂಪರೆಯ ಈ ದೇವಾಲಯ ತುಂಬಾ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಸ್ಥಳ. ಇಲ್ಲಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುವ ಉತ್ಸವಗಳು, ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವರ ಅಲಂಕಾರ ಎಲ್ಲವೂ ಕಾಣಬೇಕಾದವು. 1000 ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಕಲೆ, ತಮಿಳು ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮಿಲನಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಉತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದೇವರ ಮೂರ್ತಿ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮೂಲಕ ನಗರದ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ರಥಬೀದಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದು ಅನುಭವಕ್ಕೂ ಮೀರಿದ ದೃಶ್ಯ.

ಯೋಗಾನಂದ ನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ

ಇನ್ನೊಂದು ನೆಮ್ಮದಿಯ ಸ್ಥಳವೆಂದರೆ ಯೋಗಾನಂದ ನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯ ಒಳಗೆ ತೂರಿ ಬರುವ ಗಾಳಿ, ಬೆಳಗಿನ ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹಳ್ಳಿಯ ನೋಟ ಎಲ್ಲವೂ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.

ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ಕೊಳಗಳು

ಮೇಲುಕೋಟೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೇ ಇಲ್ಲಿನ ಕಾಲಜ್ಞಾನದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿರುವ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ಕೊಳಗಳು. ಈ ಕೊಳಗಳು ದೇವಾಲಯಗಳ ಬಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪವಿತ್ರ ಜಲಾಶಯಗಳು. ಕಲ್ಯಾಣಿಯು ದೇವರ ರಥೋತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ಕೊಳಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಜನಪದ ಕಥೆಯೂ ಇದೆ – ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಈ ಜಲಾಶಯಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರೆಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆವರ್ತಿಸುವ ಸೂರ್ಯರಶ್ಮಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಸ್ಥಿತಿಯ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ನೀರಿಗೂ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಹತ್ತಿರವೇ ಇರುವ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿಯರ ಕೊಳಗಳು, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪದ ಸಮರಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ನೀರು ತುಂಬಿದ ಈ ಕೊಳಗಳ ಸುತ್ತಲಿನ ಸೌಂದರ್ಯ ಒಂದು ಕ್ಷಣ ಸ್ತಬ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ರಾಯ ಗೋಪುರ

ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಾಗ ದೂರದಿಂದಲೇ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ರಾಯ ಗೋಪುರ. ಅದು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಅದರ ಶಿಲ್ಪ ವೈಭವ ಮಾತ್ರ ಅಪೂರ್ಣವೇನಲ್ಲ. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಅದು ಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದರ ಮಾಯಾಜಾಲವೂ ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಛಾಪು ನೀಡಿದೆ.

ಮೇಲುಕೋಟೆ ಕೇವಲ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಇದು ಇತಿಹಾಸದ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿರುವ ಶಿಲಾ ಸಾಹಿತ್ಯ. ಇಲ್ಲಿ ಧರ್ಮವೂ ಇದೆ, ಶಿಲ್ಪವೂ ಇದೆ, ಸಂಗೀತವೂ ಇದೆ. ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ದೇವರ ದರ್ಶನದವರೆಗೆ, ಇಲ್ಲಿಯೊಂದು ದಿನದ ಪ್ರವಾಸವೇ ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅನುಭವ ನೀಡುವಷ್ಟು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಮೇಲುಕೋಟೆಗೆ ಭೇಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಕಲ್ಲುಗಳ ಮಾತು ಕೇಳಿ, ಜಲದ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ತಂಪಾಗಿ, ದೇವರ ನೋಟದಿಂದ ಆನಂದ ಪಡೆಯಿರಿ.